اثر کاربرد آهن و گوگرد بر رشد، عملکرد و کیفیت بادام زمینی (arachis. hypogaea l)

به منظور بررسی اثرات آهن و گوگرد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت بادام زمینی (رقم نورث کارولینا-2)، تحقیقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل و 3 تکرار در سال زراعی 1386 در شهرستان کیاشهر استان گیلان به اجرا در آمد. عامل اول عنصر آهن با 3 سطح (2، 3 و 4 در هزار از منبع آهن کلاته) و عامل دوم عنصر گوگرد در 3 سطح (30، 60 و90 کیلوگرم در هکتار از منبع گچ) بود. در هر بلوک علاوه بر تیمارهای مورد بررسی، یک کرت به عنوان شاهد (بدون مصرف گوگرد و آهن) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که محلولپاشی آهن بر عملکرد دانه و عملکرد غلاف تأثیر معنی داری داشت. بر اساس نتایج بیشترین عملکرد دانه در تیمار 3 و 4 در هزار آهن حاصل شد. با توجه به معنی دار بودن اثر گوگرد بر عملکرد دانه، عملکرد غلاف، درصد مغز دهی،شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد غلاف رسیده در هر بوته میزان 60 و 90 کیلوگرم در هکتار گوگرد بیشترین میزان عملکرد دانه را نشان دادند. همچنین مصرف گوگرد تعداد غلاف رسیده در هر بوته را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. به نظر می رسد که کاربرد گوگرد به همراه آهن توانسته است از طریق افزایش سولفات خاک و کاهش ph موجب افزایش فراهمی عناصر و بهبود رشد و نمو گیاه گردد. در بین صفات مرتبط با عملکرد بادام زمینی، تعداد غلاف نارس ، ارتفاع ساقه اصلی، عملکرد قسمت هوایی و وزن یک غلاف تحت تأثیر آهن و گوگرد قرار نگرفتند. نتایج تجزیه واریانس خصوصیات کیفی دانه نشان داد که در بین تیمار های مختلف گوگرد تفاوت معنی داری از لحاظ درصد روغن و در بین تیمار های مختلف آهن تفاوت معنی داری از لحاظ درصد پروتئین دانه وجود داشت. به طوری که تیمار 90 کیلوگرم در هکتار گوگرد بالا ترین درصد روغن دانه را دارا بود. همچنین بالا ترین درصد پروتئین دانه مربوط به تیمار 3 و 4 در هزار آهن بود. در بین تیمار های مختلف کودی تفاوت معنی داری از لحاظ درصد نیتروژن دانه مشاهده گردید. نتایج نشان داد که در بین خصوصیات مرفولوژیکی، تیمار های 3 در هزار آهن و 60 کیلو گرم در هکتار گوگرد و همینطور تیمار 3 در هزار آهن و 90 کیلو گرم در هکتار گوگرد، بالا ترین سرعت رشد گیاه، ماده خشک گیاه، سرعت رشد غلاف و ماده خشک غلاف را دارا بودند. این موضوع ناشی از اثر بیشتر این تیمار ها بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، وضعیت تغذیه ای بادام زمینی و همچنین افزایش تشکیل غلاف ها و بالا بودن سرعت رشد گیاه در این تیمار ها می باشد. نتایج جدول همبستگی صفات نشان دهنده وجود همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد غلاف وعملکرد قسمت های هوایی، شاخص برداشت، تعداد غلاف رسیده در هر بوته، عملکرد دانه و ارتفاع ساقه اصلی بود. در این آزمایش مشخص شد که بین عملکرد غلاف و عملکرد دانه بیشترین همبستگی (**97 /0=r وجود دارد. در بین خصوصیات کیفی نیز درصد روغن و پروتئین دانه با هم همبستگی منفی و معنی داری (**73 /0- =rداشتند.